شرکت هواپیمایی ایران ایر

اولین شرکت هواپیمایی که به پرچم ایران مزین شد، شرکت هواپیمایی ایران ایر بود.این شرکت توسط گروهی از تجار و بازرگانان ایرانی در سال 1942 و به منظور حمل و جابجایی مسافر و بار در مسیرهای داخلی و منطقه‌ای، تاسیس شد.این شرکت ناوگان کوچکی از هواپیماهای داگلاسDC3 ، DC4 و ویسکانت داشت و هفته‌ای یک بار نیز یک پرواز باری به اروپا انجام می‌داد.

اندکی بعد در سال 1954 شرکت هواپیمایی خصوصی دیگری تحت عنوان پرشین ایرسرویسز (پاس)، در تهران تاسیس شد که ابتدا تنها در زمینه حمل بار فعالیت می‌کرد اما بعدها به جابجایی مسافر در خطوط داخلی به مقصد تهران نیز اقدام نمود.

در سال 1960 پرشین ایرسرویسز (پاس) پروازهای بین‌المللی خود در مسیرهای اروپایی را نیز آغاز کرد. این پروازها با هواپیماهای DC7 اجاره‌ای شرکت سابنا و در مسیرهای تهران – لندن، تهران – پاریس، تهران _ ژنو و تهران – بروکسل صورت می‌گرفت.

دو سال بعد در فوریه 1962، شرکت هواپیمایی ملی ایران (هما)- با نام بین المللی IRAN AIR – از ادغام این دو شرکت با هم تاسیس شد و تمام امکانات و خدمه این دو شرکت خصوصی را به عنوان یک شرکت ملی در اختیار گرفت. هما در سال 1964 به عضویت یاتا درآمد و اولین پرواز خود را در مسیر تهران – بیروت و با استفاده از یک فروند جت بوئینگ 727-100 به انجام رساند.
جالب است بدانید اولین پروازهای ایران ایر با هواپیماهای داگلاس DC3 ، DC6 ، ویکرز ویسکونت و آورویورک صورت می‌گرفت اما بعدها هما تصمیم به نو سازی و تبدیل تمامی هواپیماهای ناوگان خود به هواپیماهای جت گرفت.

با شروع دهه 70 میلادی و اضافه شدن تعدادی هواپیمای بوئینگ 737-100 به ناوگان هوایی این شرکت، هما وارد دوران طلایی خود شد چرا که روز به روز بیشتر به هواپیماهای گران‌قیمت این ناوگان ( تعدادی بوئینگ 727-200 در سال 1974 و تعدادی بوئینگ 747-100، 200 و اس پی در سال 1975)، اضافه می‌شد و موفقیت‌ها و دستاوردهای بیشتری پیش‌رو بود.

اواسط دهه 70 میلادی، هما روزانه پروازهای بی وقفه بی‌شماری را به قاره اروپا انجام می‌داد؛ در این دوران تنها هفته‌ای 30 پرواز در مسیر تهران – لندن صورت می‌گرفت.

پس از تحویل هواپیماهای بوئینگ 747 اس پی به ناوگان هوایی ایران، خط هوایی تهران – نیویورک نیز راه اندازی شد تا هما اولین ایرلاین دنیا باشد که با فروش بلیط ایران ایر، در طولانی ترین مسیر هوایی جهان بدون توقف پرواز کند.

همچنین هما نخستین بهره بردار هواپیماهای ایرباس در خاورمیانه نیز است؛ این شرکت در سال 1978 شش فروند ایرباس A-300 را تنها برای استفاده از مسیرهای محلی از ایرباس خریداری کرد.

طبق آماری که موجود است هما در پایان سال 1378 به بیش از 31 مقصد داخلی و بین المللی پرواز روزانه داشت و در حال برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی خطوط جدیدی به مقاصد لُس آنجلس و سیدنی بود.

جالب است بدانید هما همواره در تلاش بود تا موقعیت استراتژیک ایران را به عنوان نقطه اتصال شرق و غرب جهان حفظ کند و کشور را تنها مرکز موفق حمل بار و مسافر در دنیا کند؛ از این رو تلاش‌های بی شاعبه‌ای را در این راستا صورت داد تا جایی که توانست در سال 1976 میلادی پس از شرکت استرالیایی کوانتاس، عنوان ایمن‌ترین شرکت هوایی جهان را از آن خود کند چرا که تا پیش از انقلاب هما تنها یک حادثه سقوط در کارنامه خود داشت.

پس از انقلاب اسلامی در ایران، سیاست‌های خارجی کشور به کل تغییر کرد و این تغییرات در برخی از پروازهای بین‌المللی هما موجب دگرگونی شد و تعدادی از آنها نظیر پرواز از تهران به تل‌آویو به طور کامل کنسل شد و اجازه فروش بلیط ایران ایر در این مسیرها دیگر صادر نشد. تهران نیز تنها مرکز انجام پروازهای بین المللی کشور شد و پروازهای خارجی سایر فرودگاه‌های کشور لغو گردید اما از سوی دیگر تغییرات دیگری نیز روی داد که در ادامه به طور خلاصه آنها را شرح می دهیم.

• ۱۳۵۹: اولین فروند از ۶ فروند هواپیمای ایرباس A-300-B2K خریداری شده به کشور وارد شد.
• ۱۳۶۰: نام این شرکت هواپیمایی از هواپیمایی ملی ایران “هما” به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران تغییر یافت.
• ۱۳۶۹: اولین فروند از ۶ فروند هواپیمای فوکر F-100 خریداری شده به کشور وارد شد.
• ۱۳۷۱: شرکت هواپیمایی ایران ایرتور به عنوان یک ایرلاین وابسته به ایران ایر، با هواپیماهای اجاره‌ای فعالیت خود را آغاز کرد.
• ۱۳۷۳: یک فروند هواپیمای ایرباس A-300-600 به ناوگان هوایی ایران ایر اضافه شد.
• ۱۳۷۹: یک فروند هواپیمای ایرباس A-310-300 از امارات خریداری و به کشور وارد شد.
• ۱۳۸۰: ۶ فروند هواپیمای ایرباس A-310-200 از ترکیه خریداری و به کشور وارد شد.
• ۱۳۸۲: یک فروند هواپیمای ایرباس A-310-300 به ناوگان هوایی ایران ایر اضافه شد.
• ۱۳۸۳: ۳ فروند هواپیمای فوکر F-100 و ۲ فروند هواپیمای ایرباس A-300-600 به ناوگان هوایی ایران ایر اضافه شدند.
• ۱۳۸۴: ۴ فروند هواپیمای فوکر به ناوگان هوایی ایران ایر اضافه شدند.
• ۱۳۸۵: یک فروند هواپیمای فوکر، یک فروند هواپیمای بوئینگ B-747-200 و یک فروند هواپیمای ایرباس A-300-B4 به ناوگان هوایی ایران ایر اضافه شدند.
• ۱۳۸۶: ۵ فروند هواپیمای F-100 خریداری و به کشور وارد شدند و هما توانست تاییدیه SAFA (کمیسیون ایمنی هوانوردی اروپا) را جهت ایمنی و استمرار پروازهای ایران ایر به اروپا کسب کند.
• ۱۳۸۷: ۲ فروند هواپیمای ایرباس A-300-200 ، یک فروند هواپیمای ایرباس A320 به ناوگان هوایی ایران ایر اضافه شدند و ۲ فروند هواپیمای باری A-300-B4-F و یک فروند هواپیمای باری B-747-F خریداری و به کشور وارد شدند.همچنین هما توانست موفق به اخذ گواهینامه IOSA (ارزیابی ایمنی عملیات و سیستم های کنترلی شرکت های هواپیمایی) از یاتا شود.

در نهایت در سال 1394 پس از توافقات هسته ای و لغو برخی از تحریم ها، ایران ایر موفق به امضای قرداد خرید ۱۱۸ فروند هواپیما با ایرباس شد.

این شرکت هواپیمایی دارای مقاصد پروازی متعددی در سراسر دنیاست که عبارتند از:

پروازهای داخلی هواپیمایی ایران ایر :

آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، رشت، کرمانشاه، ساری، گرگان، مشهد، بیرجند، کرمان، زاهدان، فرودگاه چابهار، قشم، کیش، بندرلنگه، لار، یزد، بندرعباس، شیراز، بوشهر، آبادان، اهواز، اصفهان، اردبیل و مشهد.

پروازهای خارجی هواپیمایی ایران ایر به مقاصد آسیایی و  اروپایی:

مسکو، آنکارا، استانبول، رم، کلن، میلان، وین، هامبورگ، پاریس، آمستردام، لندن، گوتنبرگ، استکهلم و فرانکفورت.

کوالالامپور، دبی، بمبئی، کراچی، پکن، تاشکند، دوحه، کویت، نجف، بیروت، دمشق

در حال حاضر دفتر هواپیمایی ایران ایر حدود ۸۸۸۷ نفر پرسنل دارد که از این تعداد حدود ۱۱۹۸ نفر خدمه پرواز، حدود ۱۷۳۲ نفر تکنسین تعمیر و نگهداری هواپیما و حدود ۱۹۰۰ نفر نیز کارمندان بخش خدماتی هستند. همچنین جالب است بدانید 60 درصد سهام و مدیریت این شرکت متعلق به دولت است و باقی آن در قالب سهام عدالت به مردم واگذار شده است.

شرکت‌های وابسته هما :

شرکت هواپیمایی ایران ایرتور و گروه هتل های هما در گذشته از شرکت‌های تابعه ایران ایر محسوب می شدند که بعدها و با تصمیم دولت، گروه هتل‌های هما به سازمان تأمین اجتماعی و ایرلاین ایران ایرتور به بخش خصوصی واگذار شدند.

فعالیتهای ویژه ایران ایر:

یکی از مهمترین فعالیت‌های سالیانه ایران ایر، انتقال زائران ایرانی بیت‌الله‌الحرام به عربستان سعودی و بازگرداندن آنها به کشور است.

در سال‌های گذشته هما سالیانه صدها پرواز را در موسم حج از شهرهای مختلف ایران به فرودگاه جده به انجام می‌رساند اما اخیرا به دلیل مشکلات زیادی که در تأمین هواپیما دارد تنها قادر به انتقال نیمی از زائران به عربستان است و سایر زائران باید از خدمات هواپیمایی سعودی استفاده کنند. برای اطلاع بیشتر از سایر فعالیت‌های ویژه این شرکت هوایپمایی می‌توانید روی لوگو کلیک کرده و به سایت ایران‌ایر مراجعه نمایید.